کیست‌ها و تومور های خوش خیم و بدخیم(جراحی ضایعات پاتولوژیک) یکی از بیماری‌های نادر ولی ممکن در ناحیه دهان، فک و صورت هستند که انواع بسیاری داشته و هر کدام نیازمند توجه و اقدام کاملا علمی هستند. درمان اینگونه مشکلات به صورت طبیعی همیشه با درصدی عود همراه هستند و در صورتی‌که با دقت و اصولی انجام نشوند می توانند دچار عود با درصد بیشتر و نیاز به جراحی‌های متعدد و ایجاد ضایعات جبران ناپذیر گردند، بنابراین معاینات کلینیکی و رادیوگرافیک دوره ای و هم‌چنین مراجعه به پزشک در صورت ایجاد علایم مشکوکی مثل درد، تورم، بی حسی،مشکلات بلع و یا تنفس که اخیرا ایجاد شده شدیدا توصیه می گردد.
درمان ضایعات پاتولوژی فک و صورت
برخی از مواقع افراد در داخل دهان و یا صورت دچار مشکلاتی هم‌چون درد ،تورم و یا بی حسی لب و یا ترشح می شوند که در این صورت بهتر است با مشاهده علائم، سریعا به یک متخصص جراح فک و صورت مراجعه کنند تا تحت تشخیص و درمان صحیح قرار گیرند.
انواع ضایعات پاتولوژی فک و صورت
ضایعات پاتولوژی فک و صورت شامل: کیست‌های ناحیه دهان، فک و صورت و تومورهای خوش خیم یا بدخیم در ناحیه دهان، فک و صورت، ضایعات با منشأ غدد بزاقی و منشأ عروقی است. در ادامه هر کدام از این ضایعات را کامل برای شما شرح می‌دهیم.
کیست های ناحیه دهان ، فک و صورت
منشا این نوع ضایعات می تواند ادنتوژنیک ( دندانی ) یا تکاملی باشد. این ضایعات باید هرچه سریع تر تشخیص داده شود و بیمار مبتلا به این نوع ضایعات تحت درمان قرار گیرد. در صورتی که درمان این ضایعات به موقع انجام نشود باعث گسترش ضایعات و تخریب استخوان های ناحیه و گاها شکستگی استخوان ها می‌شود که هم باعث اختلال در فانکشن و عملکرد و هم زیبایی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.به این نکته بسیار مهم توجه کنید اگر درمان به موقع انجام نشود ممکن است در طول زمان تغییرات بدخیمی بر روی آن ها اتفاق بیافتد و باعث سرطانی شدن کیست می شود.
تومورهای خوش خیم یا بدخیم در ناحیه دهان و فک و صورت
تومورهای موجود در ناحیه فک و صورت می تواند منشا ادنتوژنیک یا غیر ادنتوژنیک داشته باشند. در هر دو صورت این نوع تومورهای می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. این نوع تومورهای باید به موقع تشخیص داده شوند تا روند درمان در اسرع وقت انجام شود. تومورهای خوش خیم ( همانند آملوبلاستوما ) ممکن است در ناحیه فک و صورت رشد سریعی داشته باشد و باعث گسترش و تخریب ساختارهای مجاور شود.
تومورهای بدخیم علاوه بر تخریب ساختارهای مجاور، تهاجم به دور دست ( متاستاز ) را نیز دارند و درگیری غدد لنفاوی ناحیه ای، ریه، کلیه، کبد و حتی مغز را هم بدنبال خواهند داشت. درمان سریع این مشکلات باعث می شود که هم درمان با تهاجم کمتر و هم پیش آگهی درمان بهتر باشد. اگر بیمار به موقع برای درمان تومورهای سرطانی مراجعه نکند، ممکن است علاوه بر جراحی از رادیوتراپی و یا شیمی درمانی نیز برای درمان استفاده شود.
ضایعات با منشأ غدد بزاقی
این نوع ضایعات در اثر موارد ذیل ایجاد می شود:
- ویروس ها و باکتری ها که باعث عفونت و التهاب ناحیه غدد بزاقی می شود.
- کیست ها و تومورهایی که در ناحیه غدد بزاقی ایجاد می شود.
- انسداد که به طور شایع عامل آن سنگ غدد بزاقی است.
ضایعات با منشأ عروقی
این ضایعات شامل دو دسته: infantile hemangioma (همانژیوم نوزادی) و vascular malformation است. همانژیوم نوزادی همان‌طور که از نام آن مشخص است معمولا در زمان تولد یا بلافاصله پس از تولد در نوزادان دیده می شود و در ناحیه سر و گردن شایع است.
این نوع ضایعات رشد سریع و پسرفت آهسته دارند که معمولا باعث تغییر در استخوان ها و بافت نرم صورت نمی شود و فقط باعث تغییر رنگ در ناحیه ای که حضور دارند می‌شوند که شدت رنگ به عمق حضور ضایعه از سطح پوست بستگی دارد. ضایعات معمولا تا سن ۱۲ سالگی به صورت خود به خود بهبود می یابد و در در صورت اختلال یا انسداد و زخم و یا خون‌ریزی مکرر می‌توان از تزریق کورتون، لیزر co2 و یا جراحی استفاده کرد.
vascular malformation : این نوع خود انواع مختلفی دارد که باعث بروز تغییراتی در ساختار صورت شده و حتما باید از سایر ضایعات تشخیص داده شود و درمان آن ها به موقع انجام شود.
برای این نوع ضایعات روش های(جراحی ضایعات پاتولوژیک) درمانی متفاوتی علاوه بر جراحی وجود دارد که عبارتند از لیزر PDL , RF،co2 و اسکلروتراپی
ضایعات وزیکولو بولوس
معمولا عامل ایجاد این نوع ضایعات می تواند ویروس ها مانند هرپس باشد که باعث باعث بروز ضایعاتی در لب و یا دهانی می شود. هم‌چنین مشکلات خود ایمنی نیز می تواند باعث ایجاد ضایعات ویزیکولو بولوز ( پمفیگوس ، پمفیگویید و یا لیکن پلان) شود. خط اول درمان این ضایعات ، کورتونها هستند که به صورت موضعی و یا سیستمیک استفاده می شوند.
ضایعات عفونی ناحیه فک و صورت
این ضایعات می‌تواند در اثر عفونت های دندانی، مصرف مزمن بعضی داروها از جمله بیس فسفوناتها وریدی و یا سابقه رادیوتراپی ایجاد شوند. هم‌چنین بیماران دیابتی و یا بیمارانی که سطح ایمنی پایین( به دنبال مصرف مزمن کورتونها و یا مبتلایان به ایدز ) دارند، ریسک بالاتری جهت ایجاد عفونت ها را دارند.
این ضایعات نیز باید در اسرع وقت توسط جراح فک و صورت تشخیص و درمان جراحی آنها به صورت اورژانس انجام شود چرا که تاخیر در درمان گاها ریسک انسداد راه هوایی و مرگ ! را بدنبال خواهد داشت.
برای درمان ضایعات پاتولوژی فک و صورت می توانید به دکتر آرش گلستانه ، متخصص و جراح فک و صورت مراجعه کنید تا ایشان پس از بررسی وضعیت شما یکی از روش های مناسب برای درمان را انتخاب کرده و شما سلامتی خود را به دست آورید.
