خیلی اوقات ممکن است در اثر وقوع حوادثی چون افتادن از ارتفاع، تصادف، گازگرفتن جسمی سخت و محکم، دندانقروچه، زمینخوردن، داشتن چسبیدگی شدید دندان، داشتن یک پرکردگی قدیمی و وسیع دندان از جنس آمالگام نیاز به جراحی دندانشکسته پیدا کنیم. اما لازم است بدانید که شکستگی دندان و دلایل از دست دادن دندان انواع مختلفی دارد و به همین علت پزشک ابتدا باید دندان را معاینه کند تا دلیل و نوع شکستگی دندان مشخص شود، سپس برای حفظ و یا کشیدن آن تصمیم میگیرد. این نکته را باید بگوییم که سعی دندانپزشکان بر این است که این نوع دندانها را نکشد و ترمیم کنند و اگر دندان عفونی نشده باشد پزشک روشهای مختلف را جهت ترمیم دندان به شما پیشنهاد میدهد. ولی در برخی موارد دندانپزشک ناچار است تا دندانشکسته را جراحی کند. اگر قصد کشیدن دندانشکسته خود را دارید حتماً پیش از اقدام این مقاله را مطالعه کنید.
فهرست مطالب
- 1 ساختار دندان سالم
- 2 عوارض شکستگی دندان
- 3 انواع شکستگی دندان
- 4 هنگام شکستگی دندان چه اقداماتی انجام دهیم؟
- 5 انواع روشهای درمانی دندان آسیبدیده چیست؟
- 6 در چه شرایطی جراحی دندانشکسته بهتراست؟
- 7 در چه شرایطی بهتراست که دندانشکسته کشیده شود؟
- 8 بعد از جراحی دندانشکسته در لثه چه کنیم؟
- 9 زمانی که ریشه در لثه باقی میماند چه کاری انجام میشود؟
- 10 پس از جراحی دندانشکسته چه باید کرد؟
- 11 سوالات متداول
ساختار دندان سالم
دندان طبیعی از سه بخش مینا، عاج و پالپ تشکیل شده است که در ادامه هرکدام از قسمتهای دندان را بررسی میکنیم که عبارتاند از:
- مینای دندان: مینا به بخش خارجی و بالایی دندان که سفیدرنگ است گفته میشود که از استحکام خوبی برخوردار است.
- تاج دندان: به بخشی از دندان که در بالای لثه قرار دارد و هنگام لبخند نمایان میشود، تاج دندان گفته میشود.
- عاج دندان: در زیر مینا بخش نرمی وجود دارد که به آن عاج میگویند. این بخش بیشترین قسمت دندان را تشکیل میدهد و محافظ پالپ دندان است.
عوارض شکستگی دندان
شکستن یا ترکبرداشتن لبهٔ دندان دردی را به همراه ندارد و اگر دندان بشکند در اکثر اوقات فرد آن را احساس میکند؛ ولی در برخی موارد اگر شکستگی دندان شدید باشد عوارضی را به دنبال دارد که عبارتاند از:
- احساس درد
- آسیبدیدن عصب دندان
- حساس شدن دندان
- عفونیشدن و ورود باکتری به ریشه دندان
انواع شکستگی دندان
شکستگی دندان انواع مختلفی دارد که شامل شکستگی بخشی از تاج دندان، شکستگی کل تاج دندان، ترک های خفیف و ریز، ترک وسیع، شکستگی های وسیع و لب پرشدن دندان می شود، ما در ادامه قصد داریم هریک از این شکستگیها را بررسی کنیم که عبارتاند از:
شکستگی بخشی از تاج دندان
در برخی اوقات بخشی از تاج دندان در اثر ضربه و یا پوسیدگی دچار شکستگی میشوند. پوسیدگی دندان بههیچعنوان قابل دید نیست و دندان از زیر شروع به پوسیدهشدن میکند. در این اتفاق تا زمانی که پوسیدگی به عصب نرسد بیمار هیچگونه دردی را احساس نمیکند و اگر این اتفاق بهزودی تشخیص داده شود دندانپزشک با استفاده از روشهای درمانی مختلف از پیشروی پوسیدگی دندان جلوگیری میکند. ولی برای درمان در برخی مواقع پزشک دندانشکسته را پر میکند تا دندان را به حالت اولیه بازگرداند و در برخی نیز دندان را روکش میکند.
شکستگی کل تاج دندان
دیگر حالتی که ممکن است اتفاق بیفتد شکستگی کل تاج دندان است. این اتفاق زمانی رخ میدهد که کل دندانشکسته باشد و فقط ریشهٔ دندان باقیمانده باشد. این اتفاق دلایل مختلفی دارد که به شرح ذیل است:
- درصورتیکه پوسیدگی به عصب رسیده باشد فرد نیاز دارد تا داروهای مسکن استفاده کند و سپس جهت حذف پوسیدگی اقدام کند.
- یکی دیگر از عوامل شکستگی دندان ضربه است.
- از دیگر عوامل شکستگی کل تاج دندان و جراحی دندانشکسته عدم تغذیهٔ درون دندان و رطوبت است که باعث ترد شدن دندان میشود.
به گفتهٔ دکتر آرش گلستانه:
شکستگی در دندانهای عصبکشی شده بیشتر اتفاق میافتد زیرا معمولاً به دلیل نبود عروق تغذیهکننده، رطوبت و الیاف کلاژن کمکی که باعث تحمل ریشه در مقابل فشار میشوند، ترد و شکننده شده در نتیجه با واردشدن کمترین فشار بهسرعت آسیب میبینند و برای جلوگیری از شکستن دندان حتماً باید روکش شود. همچنین درمان این نوع شکستگی باتوجهبه افقی یا عمودی بودن متفاوت است.
ترکهای خفیف و ریز
در این مورد معمولاً دندان نیازی به درمان ندارد و دندانپزشک سطح آسیبدیده را جهت ازبینبردن تیزی دندان بادقت و بهآرامی صیقل میدهد. در این موارد نیازی به نگرانی نیست و معمولاً ترکها سطحی هستند و تنها مینای دندان آسیبدیده است.
ترک وسیع دندان
معمولاً ترک از مینای دندان تا عصب ادامه دارد، از عوارض این نوع ترکها این است که بهمرورزمان زیاد میشوند و با سه روش میتوان آن را درمان کرد که شامل پرکردن، روکش و عصبکشی اشاره میشود.
شکستگیهای وسیع و خطرناک
این نوع شکستگیها معمولاً با خونریزی و درد همراه هستند؛ زیرا به حدی عمیق هستند که به عصب رسیدهاند. برای درمان این نوع شکستگی باید دندان عصبکشی شود و برای اینکه بیمار بتواند به حالت قبل بازگردد، لازم است تا متخصص، دندان را روکش کند.
لب پرشدن دندان
لب پرشدن دندان نیازی به جراحی دندانشکسته ندارد و معمولاً پزشک قسمت لب پر شده را با استفاده از روکش ترمیم میکند تا علاوه بر جلوگیری از شکستگی مجدد، بیمار حس خوشایند و بهتری داشته باشد. در برخی موارد نیز نیازی به پرکردن دندان نیست و پزشک با صیقل مشکل دندان را برطرف میکند.
هنگام شکستگی دندان چه اقداماتی انجام دهیم؟
بسیاری از افراد موقعی که دندانشان آسیب می بیند نگران می شوند، در این مورد خونسردی خود را حفظ کنید و اقداماتی که در ادامه به آن اشاره می کنیم را انجام دهید که به شرح ذیل میباشد:
- در برخی اوقات زمانی که دندان میشکند، ریشه سالم است. در این زمان باید بلافاصله دهان را با آب شسته و دندانشکسته را درون ظرف شیر، سرم و یا آب انداخت و نگهداری کرد.
- اگر دندان بهگونهای شکست که لبهٔ تیز ایجاد کرد جهت عدم ایجاد زخم روی زبان یک موم یا آدامس روی دندانشکسته بچسبانید.
- بر روی محل دندانشکسته یک کمپرس سرد قرار دهید تا به کاهش ورم و درد کمک میکند.
- یک گاز استریل روی محل خونریزی قرار داده و به مدت ده دقیقه فشار دهید.
انواع روشهای درمانی دندان آسیبدیده چیست؟
همیشه به جراحی دندانشکسته نیازی نیست و همانطور که در بالا گفتیم سعی پزشکان بر این است که دندان موردنظر را نگه دارند و کشیدن دندانشکسته همیشه آخرین راه است، اما علاوه بر جراحی روشهای دیگری نیز جهت اصلاح دندانشکسته وجود دارد که عبارتاند از:
- کامپوزیت دندان
- لمینت دندان
- آنلی
اگر تاج دندان به طور کامل از بین رفته و فقط ریشه باقیمانده باشد با استفاده از روشهایی که در ادامه به آن میپردازیم درمان میشود که عبارتاند از:
- فایبر پست
- افزایش طول تاج
- روکش دندان
در چه شرایطی جراحی دندانشکسته بهتراست؟
یکی از دغدغهٔ برخی از بیماران این است که دندانشکسته در چه شرایط نیاز به جراحی دارد و در چه شرایط باید کشیده شود؟
دکتر آرش گلستانه در جواب این سؤال اینگونه پاسخ دادهاند:
جواب این سؤال را نمیتوان به طور قطعی داد، کشیدن یا جراحی دندانشکسته پس از معاینه توسط دندانپزشک مشخص اما بهطورکلی دندانشکسته در شرایطی چون داخل عکس دندان مشخص شود دندان زیرخط لثه قرار دارد، دندان پوسیده در حین کشیدن خورد شود و دوباره بشکند و ریشهٔ دندان بسیار بلند باشد، میبایست جراحی شود.
در چه شرایطی بهتراست که دندانشکسته کشیده شود؟
همیشه جهت نیاز به جراحی دندانشکسته نیست و بعضی اوقات نیز با یک کشیدن ساده مشکل حل میشود، مواقعی که میتوان دندان را کشید عبارتاند از:
- واردشدن ضربه بسیار شدید به دندان
- پوسیدگی دندان زیاد باشد بهطوریکه دیگر نتوان با روکش یا ترمیم آن را درمان کرد.
- وجود بیماری پربودنتال دندان
بعد از جراحی دندانشکسته در لثه چه کنیم؟
جراحی دندانشکسته مانند هر جراحی دیگری به مراقبتهای مخصوص احتیاج دارد که عبارتاند از:
- در 24 ساعت اول از کمپرس یخ استفاده کنید، به این صورت که آن را تازمانی که صورت بی حس شود روی محل جراحی قرار دهید و پس از استراحت دوباره 15 ثانیه آن را روی محل زخم حاصل از جراحی دندانشکسته بگذارید. اگر در 24 سال اول این کار به طور منظم و مداوم انجام دهید به کاهش خونریزی، ورم و کبودی کمک میکند.
- بعد از کمپرس یخ حال نوبت گذاشتن حولهٔ گرم است، این کار را در 24 ساعت دوم انجام دهید.
- درد حاصل از کشیدن دندانشکسته کاملاً طبیعی است و زمان نقاهت نیز به میزان شدت جراحی بستگی دارد. اگر جراحی سنگین باشد ممکن است تا یک هفته درد ادامه پیدا کند.
- در محل جراحی گاز استریل قرار دهید و آن را با آب گرم و نمک یا محلول ضدعفونیکننده شستشو دهید.
- در روزهای ابتدایی از غذای نرم استفاده کنید.
- جهت التیام درد و جلوگیری از عفونت، زیر نظر پزشک مسکن و آنتیبیوتیک مصرف کنید.
- برای نوشیدن از نی استفاده نکنید.
- تا 24 ساعت از مصرف دخانیات چون سیگار و قلیان پرهیز کنید.
زمانی که ریشه در لثه باقی میماند چه کاری انجام میشود؟
معمولاً برای بیرون آوردن ریشه لازم نیست اقدام خاصی کنید، اگر ریشه کوچک باشد و عفونی نباشد نیازی به نگرانی نیست؛ چون ریشه عضوی از بدن است و مشکلی ایجاد نمیکند و لازم نیست آن را دربیاورید. اما گاهی اوقات ریشه بزرگ وعفونی است، در این صورت پزشک نسبت به در آوردن آن از لثه اقدام میکند، ابتدا لثه را بازکرده، ریشه را به قسمتهای کوچکتر تقسیم میکند، سپس با ابزارهای مخصوص ریشه را بیرون میکشد و در پایان لثه را بخیه میزند.
پس از جراحی دندانشکسته چه باید کرد؟
یکی از نگرانیهای اغلب افراد بعد از کشیدن دندانشکسته، جای دندان خالی است، به همین دلیل بسیار از میپرسند که پس از جراحی دندانشکسته چه باید کرد؟
در جواب این سوال دکتر آرش گلستانه متخصص ایمپلنت در اصفهان اینگونه پاسخ دادهاند:
ابتدا باید دو ماه صبر کنید تا محل جراحی دندانشکسته بهبود پیدا کند، سپس به دندانپزشک مراجعه کنید تا بعد از معاینه به شما بهترین روش را پیشنهاد کند، معمولاً بسیاری از متخصصین ایمپلنت در اصفهان، ایمپلنت دیجیتال در اصفهان را پیشنهاد میدهند.
نتیجهگیری
همانطور که در مطالب بالا گفتیم شکستگی دندان در اثر اتفاقاتی چون ضربه، پوسیدگی و غیره اتفاق میافتد، روشهای درمانی مختلفی چون روکش، کامپوزیت و غیره برای دندانشکسته وجود دارد اما در تمام شرایط نیازی به جراحی دندان شکسته نیست و در برخی اوقات می توان با کشیدن دندان شکسته مشکل را برطرف کرد و معمولاً پزشکان بعد از معاینه بهترین روش را به شما پیشنهاد میدهند. جهت جای خالی دندان نیز اصلاً نگران نباشید، ما در مطب دکتر آرش گلستانه در تلاشیم تا خدمات ایمپلنت را با بهروزترین دستگاهها و جدیدترین روشها به شما بیماران عزیز هدیه دهیم، جهت اطلاع از ایمپلنت دندان بهصورت اقساطی میتوانید مقاله فوق را مطالعه کنید.
سوالات متداول
هزینه جراحی دندانشکسته در اصفهان معمولاً باتوجهبه نوع شکستگی، زمان لازم جهت ترمیم، مواد مورداستفاده، دندانپزشک موردنظر و بیمه، برای تمامی افراد متغیر است و در برخی موارد نیز انجام درمانهای مکمل باعث افزایش هزینه میشوند.
جهت جراحی دندانشکسته پزشک بیحسی تزریق میکند و شما هیچ دردی را احساس نمیکنید. ولی بعد از اتمام بیحسی در محل جراحی کمی درد احساس میکنید و با مصرف مسکنهای تجویز شده، درد بهبود پیدا میکند.