نکات طلایی مراقبت‌های بعد از جراحی فک

مراقبت‌های بعد از جراحی فک یکی از مهمترین مسائلی است که افراد بیمار باید به آن بسیار دقت کنند زیرا ممکن است فک به حالت اولیه ی خود برگردد. اما همانطور که باید بعد از جراحی مراقبت های لازم انجام، قبل از جراحی نیز نیاز به یک سری موارد و دقت شود و از مواردی چون سیگار کشیدن پرهیز شود. از سوالات رایج بیماران این است که حرف‌زدن بعد از جراحی فک چگونه است؟، بعد از جراحی فک از مصرف چه غذاها و نوشیدنی‌هایی باید پرهیز کرد؟ ما در ادامه قصد داریم تمامی سوالات شما همراهان عزیز را پاسخ دهیم.

آشنایی با جراحی فک

برخی افراد به طور مادرزادی دچار ناهنجار فک و دندان هستند و برخی افراد نیز در اثر حادثه فکشان دچار مشکلاتی چون شکستگی شده و دو روش جراحی فک و یا جراحی ارتوگناتیک جهت اصلاح وضعیت دندان‌ها و رفع ناهنجاری‌های فک انجام می‌شود که تغییرات بسیار زیادی را به همراه دارند. زمانی که درمان ارتودنسی به‌تنهایی برای منظم‌سازی وضعیت دندان و دهان کافی نباشد متخصص به بیمار، جراحی فک به همراه ارتودنسی را توصیه می‌کند.

منظور از دوره نقاهت جراحی فک چیست؟

همان‌طور که می‌دانید هر عمل جراحی نیاز به مراقبت‌های ویژه تا زمان بهبودی کامل دارد و به‌اصطلاح به آن دورهٔ نقاهت می‌گویند. جراحی فک نیز از این قاعده مستثنی نیست و فرد بیمار و اطرافیان وی باید به مراقبت‌های بعد از جراحی فک بسیار توجه کنند تا دورهٔ نقاهت بیمار سپری شود. لازم است بدانید مدت‌زمان بهبودی هر بیمار بستگی به شرایط روحی، فیزیکی و توجه به توصیه‌های پزشک است.

مراقبت‌های قبل از جراحی فک

مراقبت و بهداشت دهان و دندان فقط مربوط به بعد از جراحی فک نیست و باید قبل از جراحی فک نیز به یک سری موارد مراقبتی توجه کرد که در ادامه تمامی موارد مراقبت‌های قبل از جراحی فک را بررسی و عبارت‌اند از:

• رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده درست از مسواک و نخ دندان و همچنین دهان‌شویه
• پرهیز از مصرف دخانیات
• اجتناب از مصرف برخی از داروها مانند آسپرین، بروفن و بعضی از داروهای گیاهی که در روند انعقاد خون اختلال ایجاد می‌کنند.
• پرهیز از مصرف الکل چند روز قبل از عمل، زیرا مصرف الکل اختلالاتی را در حین عمل ایجاد می‌کند.
• انتخاب متخصص ارتودنسی و جراح بامهارت و در جریان قراردادن آن‌ها از تمامی انتظارات خود
• در صورت داشتن قصد جراحی، قبل از مشاوره با جراح با یک متخصص ارتودنسی بامهارت مشورت کنید.
• در صورت لزوم جرم‌گیری دندان قبل از انجام جراحی انجام می‌شود.

مراقبت‌های بعد از جراحی فک

مراقبت‌های بعد از جراحی فک یکی از مهم‌ترین مراحل است؛ زیرا فک تمایل دارد به حالت قبلی خود بازگردد به همین دلیل لازم است تا اقدامات مهمی انجام شود. در این مرحله بیمار زیر نظر پزشک جراح و متخصص ارتودنسی مرحلهٔ دوم ارتودنسی خود را آغاز می‌کند. البته لازم به ذکر است که مرحلهٔ دوم ارتودنسی بلافاصله بعد از عمل جراحی انجام نمی‌شود و حدوداً چند ماه بعد مراحل دوم آغاز می‌شود. مرحلهٔ دوم ارتودنسی در ثابت ماندن فک نقش بسیار مهمی دارد و حدود 9 الی 6 ماه نیز زمان می‌برد. پس از اتمام مرحلهٔ دوم نیاز است بیمار مدتی از ری تینر و پلاک‌های متحرک ارتودنسی استفاده کند.

حرف‌زدن بعد از جراحی فک چگونه است؟

بسیاری از بیماران بر این باورند که بعد از جراحی فک نمی‌توان صحبت کرد، این باور کاملاً غلط است و فرد بیمار که جراحی فک انجام داده قادر است یک ساعت پس از جراحی صحبت کند؛ اما ممکن است به مدت 10 الی 14 روز به‌صورت واضح صحبت نکند. در برخی از افراد پزشک جراح مجبور است فکین را ببندد، البته این موضوع مانع صحبت‌کردن بیمار نیست؛ زیرا با قراردادن دندان‌ها روی‌هم می‌توان تمام کلمات را به‌صورت واضح بیان کرد. البته ناگفته نماند که صحبت‌کردن در زمان جراحی یکی از فک‌ها بسیار راحت‌تر از زمانی است که هر دو فک جراحی شده‌اند.

مراقبت‌های تغذیه‌ای بعد از جراحی فک

یکی از مسائل مهم در موفقیت جراحی فک رژیم غذایی و مراقبت‌های تغذیه‌ای بعد از جراحی فک است. ما در ادامه قصد داریم یک سری بایدها و نبایدها در رژیم غذایی بررسی کنیم که عبارتند از:

• در روزهای اولیه پس از جراحی، با استفاده نوشیدنی‌ها را مصرف کنید.
• آناناس و کرفس در کاهش ورم مؤثر هستند.
• اگر جراح فک را سیم‌پیچی کرده می‌بایست تا زمان برداشتن سیم‌ها مایعات مصرف شود.
• زمانی که فرد بتواند دهان خود را باز و بسته کند، قادر است غذاهای نرم مصرف کند.
• در صورت لزوم، غذاها به‌صورت میکس و پوره مصرف شوند.
• غذاها باید کاملاً پخته شده و سفت نباشند.
• برای اینکه بتوانید غذاها را  راحت‌تر بجوید، باید آن‌ها را خرد کنید یا بکوبید.
• با اضافه‌کردن چاشنی‌هایی چون سس و غیره باعث نرم و لذیذتر شدن غذا بشوید.
• در کنار هر وعده غذایی از نوشیدنی‌ها استفاده شود.با این کار بلعیدن غذا راحت‌تر می‌شود.
• به‌هیچ‌عنوان نوشیدنی‌های گازدار مثل نوشابه مصرف نکنید.
• مصرف انواع سوپ‌ها توصیه می‌شود.
• از پروتئین و کربوهیدرات‌ها به میزان کافی استفاده شود.
• از آب‌میوه استفاده شود. اما اگر فرد دچار دیابت باشد، بهتر است از نوشیدنی‌های بدون قند استفاده کنند.
• مصرف انواع لبنیات بهترین گزینه برای افرادی است که جراحی فک  انجام داده‌اند.
• بهترین صبحانه برای افراد بیمار شیر و جو دو سر و یا شیر و عسل و غیره است.
• تخم‌مرغ و نیمرو نیز گزینه مناسبی است.
• خامه پرچرب به همراه میوه‌های موردعلاقه یکی از خوراکی‌هایی است که بعد از جراحی فک می‌توان مصرف کرد.

روند مراقبت‌های بعد از جراحی فک به چه صورت است؟

روند مرافبت های بعد از جراحی فک اگر طبق دستور متخصص انجام شود باعث بهبودی سریع و نتیجه ی موفق می شود ولی اگر به توصیه ها توجه نشود عوارض جبران ناپذیری را برای بیمار به همراه دارد. ما در ادامه قصد داریم روند مراقبت‌ بعد از جراحی فک را بررسی کنیم که عبارتند از:

مراقبت‌های بعد از جراحی فک در دو روز اول:

در دو روز اول جراحی رژیم غذایی باید غذاهای نرم مصرف شود به‌گونه‌ای باشد که به جویدن نیازی نداشته باشد. در صورت لزوم غذاها را ابتدا داخل مخلوط‌کن بریزید تا نرم و یکدست شود سپس مصرف کنید. غذاهایی که به‌عنوان نمونه می‌توانید مصرف کنید شامل فرنی، شله زرد، سوپ، غذاهای کودک، ماست و غیره می‌شوند. توصیه می‌شود غذایی که می‌خواهید مصرف کنید به‌اندازه کافی باشد تا بهبودی زخم‌ها به مشکل نخورد.

از روز دهم تا روز بیست و یکم (سه هفته بعد از جراحی):

در این دوره به‌غیراز مایعات می‌توانید غذاهایی نرمی که نیاز به جویدن دارند نیز مصرف کنید. به‌عنوان نمونه می‌توان پوره سیب‌زمینی، نیمروی هم زده، املت، کته و سایر غذاهای نرم اشاره کرد. در این مدت سعی کنید لقمه‌های کوچک بگیرید و بجوید؛ اما هنوز باید مراقب باشید.

از سه هفته تا شش هفته پس از جراحی فک:

در این زمان می‌توانید میزان جویدن را بیشتر کنید؛ اما بازهم نیاز است تا غذا زیاد سفت نباشد. به‌عنوان‌مثال برای مصرف گوشت، آن را به قطعه‌های کوچک تقسیم کنید. غذا باید به‌گونه‌ای باشد که هر پرس غذا کم‌حجم باشد تا فشار ناگهانی و زیاد به فک وارد نشود. می‌توانید دفعات مصرف وعدهٔ غذایی خود را بیشتر کنید. در ین مدت فک به دلیل انطباق با شرایط جدید ممکن است زود خسته شود به همین علت غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند مصرف نکنید.

روند مراقبت بعد از جراحی فک پس از شش هفته

در این زمان برای جویدن مشکلی نیست و می‌توانید روال عادی را شروع کنید.

به گفتهٔ دکتر آرش گلستانه

در  این مدت هنوز فک بهبودی کامل را پیدا نکرده است و غذایتان نباید خیلی سفت باشد. از مصرف غذاهایی چون پیتزا، سیب، هویج، گوشت سفت و … تا حداقل سه ماه خودداری کنید.

بعد از عمل جراحی فک چه نکاتی را باید رعایت کنم؟

یکی از سؤالاتی که اکثر افراد بعد از جراحی فک از دکتر آرش گلستانه، جراح فک و صورت در اصفهان می‌پرسند این است که بعد از عمل جراحی فک چه نکاتی را باید رعایت کنم؟ در ادامه قصد داریم تمامی این نکات را بررسی کنیم که به شرح ذیل است:

• در مدت نقاهت از مصرف سیگار را باید پرهیز کنید.
• تا چند روز نباید هیچ‌گونه غذای سفتی مصرف کنید و فقط مایعات بخورید و سپس ۴ تا ۶ هفته فقط غذاهای بخورید و بعدازاین مدت به روال طبیعی برنامه غذایی معمولی  خود برگردید.
• بهداشت دهان را طبق دستور پزشک باید رعایت کنید.
• از فعالیت‌های شدید تا مدتی باید پرهیز کنید.
• به مدت یک روز مسواک نزنید.
• با استفاده از محلول آب و نمک دهان ضدعفونی کنید.
• برای کاهش درد و تورم از کمپرس یخ استفاده کنید.
• رژیم غذایی سالم و مناسب داشته باشید.
• سرتان را بالا نگه دارید و به هیچ عنوان روی صورت نخوابید.
• برای کنترل درد، داروهایی که برایتان تجویز شده را مصرف کنید.

در صورت توجه به مراقبت‌های بعد از جراحی فک می‌توانید معمولاً ظرف یک تا سه هفته به سرکار یا دانشگاه خود برگردید.

آیا بعد از جراحی فک می‌توان ورزش کرد؟

بعد از جراحی فک پزشکان توصیه می‌کنند تا چند روز فعالیت‌های سنگین و ورزشی انجام نشود و معمولاً پیاده‌روی آرام در خانه به بیماران توصیه می‌شود.

به گفته دکتر آرش گلستانه

بعد از گذشت ده روز از جراحی فعالیت‌هایی مثل دانشگاه، سرکار و … ممکن است؛ اما ورزش‌های سنگین بهتر است تا چند ماه انجام نشود و بعد از چند ماه نیز با دکتر جراح مشورت شود.

شرایط حفظ بهداشت دهان و مسواک زدن پس از جراحی فک چگونه است؟

این جراحی بسیار حساس است و نیاز به مراقبت ویژه‌ای دارد. توصیه می‌شود محل زخم را همیشه تمیز نگه دارید؛ زیرا جای زخم درون دهان قرار دارد. سعی کنید پس از مصرف هر وعده غذایی دهان خود را با آب بشویید و دندان‌هایتان را از زمانی که جراح به شما گفته مسواک بزنید.

در زمان‌های اولیهٔ جراحی که باید وعده‌های غذایی کم‌حجم بخورید دفعات مصرف غذای شما بیشتر می‌شود به همین علت باید بعد از هر وعدهٔ غذایی دهان و دندان‌هایتان را آب بشویید.

در هفته‌های اول جراحی دقت داشته باشید! برای مسواک کردن دندان‌ها موهای مسواک حتماً روی براکت یا نزدیک براکت قرار بگیرد. در این مدت ممکن است باز کردن دهان سخت باشد و با هر بار باز کردن جهت مسواک زدن دهانتان درد بگیرد همچنین تمیزکردن سمتی که جراحی شده و زخم است سخت باشد؛ اما این موضوع نباید مانع این شود که تمیزکردن دندان‌هایتان را فراموش کنید.

اگر به نکات توصیه شده توجه کنید پس از گذشت یک هفته تا ده روز پس از جراحی فک می‌توانید دهانتان را بدون مشکل باز کنید. سعی کنید در این  مدت  جهت سهولت در رعایت بهداشت دهان و دندان از مسواکی استفاده کنید که سر آن کوچک است.

برای جراحی فک از مصرف چه غذاها و نوشیدنی‌هایی باید پرهیز کرد؟

• سه هفته قبل از جراحی به‌هیچ‌عنوان از داروهایی مانند آسپرین، وارفامین و برخی دیگر از دارو های گیاهی استفاده نکنید.
• از سه هفته قبل از عمل، خوراکی‌های چون لبنیات، کافئین، الکل و شیرینی تا حدود یک ماه بعد از جراحی مصرف نکنید، زیرا لبنیات باعث افزایش مخاط شده و کافئین، شیرینی و الکل نیز می‌توانند باعث استرس و گرفتگی عضلات می‌شوند.
• غذاهای سفتی چون سیب، ذرت و ته‌دیگ به‌هیچ‌عنوان مصرف نکنید، زیرا به فک و دندان‌ها فشار شده و روند بهبودی را کند می‌کنند.
• نمک مصرف نکنید، زیرا باعث تورم و کبودی می‌شود.

آیا در دوره نقاهت جراحی فک برای مصرف نوشیدنی‌ها می‌توان از نی استفاده کرد؟

یکی دیگر تصورات غلط بیماران این است که برای نوشیدن باید از نی استفاده کرد به همین دلیل بسیار از ما می‌پرسند که آیا در دوره نقاهت جراحی فک برای مصرف نوشیدنی‌ها می‌توان از نی استفاده کرد؟ جواب به این سؤال منفی است؛ زیرا نی باعث ایجاد مکش شده و ممکن است غذا و نوشیدنی به داخل زخم‌ها نفوذ کنند توصیه می‌شود تا زمان التیام زخم‌ها از نی استفاده نکنید و در روزهای اولیه مایعات را به کمک قاشق یا سرنگ مخصوص مایعات استفاده کنید.

تمرینات تدریجی بعد از جراحی فک

در ده روز اول هیچگونه تمرینی توسط پزشک به شما داده نمی شود زیرا هنوز زخم ها بهبود پیدا نکرده. حرکتهایی مانند جویدن غذا ورزش مناسبی برای این مدت است.

پس از گذشت 10 روز از زمان جراحی، تلاش کنید دهانتان را تا جایی که ممکن است باز و بسته کنید. جهت حرکت بیشتر فک، آن ها را به سمت جلو و عقب و پهلو به پهلو حرکت دهید

در مرحله بعد یکی از انگشتتان را بین دندان هایتان بگذارید واگر احساس ناراحتی کردید ، در طول انجام ورزش های فک از کمپرس گرم جهت کاهش فشار عضلانی به فک استفاده کنید

در هفته چهارم نیز می توانیدبا استفاده از انگشتتانبه دندان های جلو فشار وارد کنید. به آرامی عضلات فک خود را بکشید تا به افزایش باز شدن فک کمک کنید.

دوره نقاهت جراحی فک چقدر است؟

خیلی از بیماران در زمان مراجعه جهت معاینه جراحی فک صورت کشیده از ما می‌پرسند که دوره نقاهت جراحی فک چقدر است؟ دوره نقاهت جراحی فک به نوع عمل،  شرایط بیمار و توجه به مراقبت‌های بعد از جراحی فک بستگی دارد و زمان نقاهت هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است. اما معمولاً رمان نقاهت بعد از جراحی فک بین 3 تا 8 هفته طول می‌کشد.

پودر مکمل انترامیل چیست و چه کمکی به بیمار بعد از جراحی فک می کند؟

یکی از مکمل‌های بسیاری خوبی که در زمان بعد از جراحی فک توسط برخی از پزشکان به بیماران توصیه می‌شود، پودر مکمل انترامیل است. این مکمل در زمان‌هایی که نمی‌توانید به‌درستی غذا بخورید و فقط قادر به مصرف مایعات هستید بسیار مفید است. پودر انترامیل را در آب حل کنید و با خیال راحت مصرف کنید. این نوع مکمل در دو نوع است کهٔ می‌تواند انرژی ازدست‌رفته را به شما برگرداند. انواع مکمل انترامیل عبارت‌اند از:

• مکمل آبی‌رنگ
• مکمل قهوه‌ای‌رنگ: این مکمل بسیار غنی بوده و سرشار پروتئین است.

نتیجه گیری

مراقبت‌های بعد از جراحی فک یکی از مراحل مهم است که بیمار و بستگان باید نسبت به آن بسیار توجه کنند. اگر جراحی فک انجام داده‌اید سعی کنید تا چند روز اول به‌هیچ‌عنوان غذاهایی که نیاز به جویدن دارند مصرف نکنید. به بهداشت و دندان خود بسیار توجه کنید؛ زیرا ممکن است میکروب و باکتری به زخم نفوذ کند. همچنین توصیه می‌شود به‌صورت آرام در خانه پیاده‌روی کنید.