همه چیز درباره پروگناتیسم

پروگناتیسم بیرون‌زدگی فک بالا، فک پایین یا هر دو است. این عارضه ممکن است ارثی باشد یا به دلیل یک بیماری زمینه‌ای ایجاد شود. درمان پروگناتیسم یا جلوزدگی فک، شامل ترکیبی از جراحی فک اصلاحی و ارتودنسی است. در این نوشته از سایت جراحی دهان، فک و صورت دکتر آرش گلستانه در اصفهان، به توضیح جامع در خصوص پروگناتیسم می پردازیم.

پروگناتیسم چیست؟

پروگناتیسم زمانی است که فک شما بیرون‌زده یا جلوآمده است و این معمولاً فک پایین شما را درگیر می‌کند. پروگناتیسم معمولاً یک بیماری مادرزادی است؛ این بدان معنی است که مردم با آن متولد می‌شوند. اما درحالی‌که علائم ممکن است در بدو تولد وجود داشته باشند، ممکن است در طول زندگی نیز به دلیل آسیب‌های دندانی (مانند ضربه‌های شدید به دهان) یا عادت‌های دوران کودکی (مانند مکیدن انگشت)، ظاهر شوند.

پروگناتیسم بسته به اینکه کدام فک تحت‌تأثیر قرار گرفته باشد، می‌تواند باعث اوربایت یا آندربایت شود. پروگناتیسم ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای بوده که می‌تواند نیاز به درمان داشته باشد.

اگر شک دارید که فک شما بیرون‌زده است و در صحبت‌کردن، گازگرفتن یا جویدن مشکل دارید، با ما در مرکز دندانپزشکی و جراحی فک و صورت دکتر آرش گلستانه در اصفهان، تماس بگیرید.

بهترین جراح فک در اصفهان

انواع مختلف پروگناتیسم

انواع مختلفی از پروگناتیسم وجود دارد:

پروگناتیسم فک پایین

پروگناتیسم فک پایین، این فک را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و باعث بیرون‌زدگی چانه و اغلب آندربایت می‌شود. جلوزدگی فک پایین، اغلب یک صفت ارثی است؛ بااین‌حال، برخی از شرایط ژنتیکی نادر نیز می‌تواند باعث آن شود.

ایمپلنت فک

پروگناتیسم فک بالا

پروگناتیسم فک بالا، این فک را تحت‌تأثیر قرار داده و باعث بیرون‌زدگی آن از چانه و قسمت بالایی صورت می‌شود.

گاهی اوقات شرایط دیگر می‌تواند باعث بیرون‌زدگی فک فوقانی شود. این شامل:

• میکروگناتیسم فک پایین: فک پایین به طور غیرطبیعی کوچک است.
• رتروگناتیسم فک پایین: جایی که فک پایین عقب‌تر از حد طبیعی قرار دارد.

پروگناتیسم آلوئولی، شکل شایع‌تری از پروگناتیسم فک بالا است. مکیدن شست و فشاردادن زبان در دوران کودکی می‌تواند باعث این شکل از پروگناتیسم شود. دندان‌های جلویی بالایی، به دلیل فشار چندین ساله شست یا زبان، به سمت جلو متمایل می‌شوند.

جراحی فک و صورت کودکان در اصفهان

پروگناتیسم دو فک

پروگناتیسم دو فک، هم فک پایین و هم فک بالا را درگیر می‌کند. باعث جلو آمدن دندان‌ها و لب‌های جلو می‌شود و با اپن بایت همراه است. مانند جلوزدگی فک پایین یا آندربایت، این وضعیت اغلب ژنتیکی است.

جراحی فک صورت کشیده

پروگناتیسم چه کسانی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؟

پروگناتیسم هم مردان و هم زنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ اگرچه در مردان کمی شایع‌تر است.

جراحی زنانه سازی صورت | راهنمای کامل FFS

پروگناتیسم چقدر شایع است؟

پروگناتیسم، حدود 0.5٪ تا 2.0٪ از کودکان و 2.0٪ تا 4.0٪ از بزرگسالان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

چگونه پروگناتیسم بر سلامت من تأثیر می‌گذارد؟

بیرون‌زدگی فک می‌تواند باعث مال‌اکلوژن شود (جایی که دندان‌های شما به‌درستی روی‌هم قرار نمی‌گیرند). مال‌اکلوژن می‌تواند باعث تعدادی از مشکلات سلامتی از جمله ساییدگی دندان، مشکلات جویدن و مشکلات گفتاری گردد.

مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن دندان‌های نامرتب نیز دشوارتر است. در نتیجه، بسیاری از افراد مبتلا به آندربایت یا اوربایت، در معرض افزایش خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه هستند.

جراحی لثه چیست؟

علائم پروگناتیسم چیست؟

افراد مبتلا به فک پروگناتیک، بسته به نوع و شدت بیماری خود، می‌توانند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کنند. علائم شایع پروگناتیسم عبارت‌اند از:

• بیرون‌زدگی فک بالا، فک پایین یا هر دو.
• اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) .

درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

• فرسایش دندان.
• دندان قروچه.
• اوربایت یا آندربایت.
• دررفتگی فک.
• ناهماهنگی دندان.
• مشکل در جویدن.
• مشکلات گفتاری.
• مشکلات تنفسی.

صدای کلیک کردن فک

چه چیزی باعث پروگناتیسم می‌شود؟

به بیان ساده، پروگناتیسم زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان‌های صورت شما به طور غیرطبیعی رشد کنند. دلایل مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد که چرا این اتفاق می‌افتد. در بسیاری از موارد، افراد به‌سادگی فک بزرگ‌تری را به ارث می‌برند. به‌عبارت‌دیگر، این بیماری توسط والدین به کودکان منتقل می‌شود و با هیچ بیماری زمینه‌ای مرتبط نیست.Prognathism، اغلب یک ویژگی ارثی است که افراد با آن متولد می‌شوند. تصور می‌شود که چندین ژن (و عوامل اپی‌ژنتیکی) در آن دخیل باشند.

درحالی‌که آرواره‌های بیرون‌زده را می‌توان در سرتاسر جهان یافت، برخی از جمعیت‌ها بیشتر به انواع خاصی از پروگناتیسم مبتلا هستند. برای مثال:

• در برخی از خانواده‌ها، پروگناتیسم فک پایین با یک ژن نادر مرتبط است. این به دلیل هم‌خونی پی‌درپی در این خانواده‌ها است.
• جمعیت‌های آسیایی ممکن است شیوع بیشتری از پروگناتیسم فک پایین (آندربایت) یا دوفکی، نسبت به جمعیت‌های اروپایی داشته باشند.

عوامل محیطی (غیر ژنتیکی) نیز می‌توانند نقش داشته باشند. پروگناتیسم آلوئولی، به طور خاص با عادات دوران کودکی، مانند مکیدن شست، که می‌تواند باعث ایجاد اپن بایت یا کراس بایت شود، مرتبط است.

بااین‌حال، شرایط ژنتیکی نادری نیز وجود دارد که می‌تواند شامل پروگناتیسم به‌عنوان یک علامت باشد:

آکرومگالی

آکرومگالی وضعیتی است که بدن شروع به تولید بیش از حد هورمون رشد می‌کند. این باعث می‌شود که بافت‌های بدن (از جمله استخوان‌هایی مانند فک)، بیش از حد طبیعی خود بزرگ شوند.

شایع‌ترین علت آکرومگالی، وجود تومور در غده هیپوفیز یا سایر قسمت‌های بدن است.

درمان و انواع ضایعات پاتولوژیک ناحیه فک و صورت

در صورت عدم درمان، آکرومگالی می‌تواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:

• دیابت
• فشارخون بالا (فشارخون بالا)
• بیماری قلبی

همچنین می‌تواند عوارضی مانند مشکلات بینایی و آرتریت ایجاد کند.

سایر علائم آکرومگالی، عبارت‌اند از:

• ابروی بیرون‌زده
• بینی پهن
• افزایش فضای بین دندان‌های شما
• دست‌ها و پاهای متورم
• تورم در مفاصل شما
• ضعف عضلانی
• درد مفاصل

جراحی فک و بینی همزمان | عوارض و مزایا

 سندرم خال سلول بازال

سندرم خال سلول بازال که با نام سندرم گورلین نیز شناخته می‌شود، یک بیماری ارثی نادر است که می‌تواند باعث ناهنجاری‌های مختلف صورت شود. اینها عبارت‌اند از: بینی پهن، چشم‌های دور از هم ابروی سنگین و پروگناتیسم. همچنین ممکن است باعث ایجاد حفره در کف دست یا پا شود.

این وضعیت می‌تواند باعث ایجاد کیست بر روی پوست شده و خطر ابتلا به سرطان پوست و دهانه رحم را به‌شدت افزایش دهد. در برخی موارد، سیستم عصبی و مغز نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند که می‌تواند باعث ناتوانی ذهنی، نابینایی یا ناشنوایی شود.

اگر کودک شما علائم سندرم خال سلول بازال مانند پروگناتیسم، چشم‌های گشاد و گودشدن دست یا پا را نشان داد، دراسرع‌وقت با پزشک خود صحبت کنید.

آکرودیسوستوز

آکرودیسوستوز یک بیماری بسیار نادر است که تنها 80 مورد آن در سراسر جهان شناخته شده است. آکرودیسوستوز می‌تواند باعث کوتاه شدن اندام‌ها، کوتاه شدن بینی، مشکلات شنوایی، بیرون‌زدگی فک و سایر ناهنجاری‌های فیزیکی شود.

سایر اختلالات ژنتیکی

برخی از اختلالات ژنتیکی مانند سندرم کروزون و سندرم داون، می‌توانند باعث کوچک‌تر شدن فک بالا یا میانی صورت شوند. این می‌تواند ظاهر پروگناتیسم فک پایین (آندربایت) را ایجاد کند.

چگونه پروگناتیسم تشخیص داده می‌شود؟

ما در مرکز جراحی دهان، فک و صورت دکتر آرش گلستانه در اصفهان، یک معاینه فیزیکی جامع انجام داده و در مورد علائم و سابقه خانوادگی شما سؤالاتی می‌پرسیم. برای معاینه بهتر همچنین ممکن است از روش‌های زیر نیز استفاده کنیم:

• اشعه ایکس دندان که دندان‌ها و استخوان فک شما را نشان می‌دهد.
• اشعه ایکس جمجمه (رادیوگرافی سفالومتری) که نمای جانبی صورت شما را نشان می‌دهد، از جمله مفاصل فک و نحوه قرارگرفتن دندان‌های شما با هم.
• قالب‌های دندانی که برای ایجاد مدلی از دندان‌های شما استفاده می‌شود.

پروگناتیسم چگونه درمان می‌شود؟

درمان پروگناتیسم، به‌شدت بیماری شما بستگی دارد. به‌طورکلی، مشکلات اسکلتی مانند پروگناتیسم نیاز به جراحی دارد. برخی از موارد خفیف، ممکن است با ارتودنسی برطرف شوند، مانند بریس. بااین‌حال در بیشتر موارد، ترکیبی از هر دو جراحی و ارتودنسی توصیه می‌شود.

آشنایی با انواع جراحی دهان و دندان

جراحی ارتوگناتیک

جراحی فک اصلاحی نیز نامیده می‌شود، جراحی ارتوگناتیک شامل تغییر موقعیت استخوان‌های فک برای بهبود سلامت، عملکرد و ظاهر است. هنگامی که استخوان‌های دهانی شما به‌درستی قرار گرفتند، دندان‌های شما نیز بهتر روی‌هم قرار می‌گیرند.

فک بیرون‌زده، با جراحی دهان اصلاح می‌شود و به شما امکان می‌دهد از انسداد طبیعی لذت برده و عملکردهای معمولی دهان را به‌راحتی انجام دهید. این جراحی می‌تواند شامل تنظیم موقعیت فک با حرکت‌دادن آن به جلو یا عقب یا ازبین‌بردن استخوان اضافی فک باشد؛ بااین‌حال، توجه به این نکته مهم است که اگر این کراس بایت عملکردی در طول زمان حفظ شود، می‌تواند اسکلتی شود، بنابراین نیاز به درمان زودهنگام است. اگر متوجه این مشکل در کودک خود شدید، قبل از رشد کامل استخوان فک او باید آن را اصلاح کرد.

دو نوع اصلی جراحی دهان برای درمان پروگناتیسم مورداستفاده قرار می‌گیرد: جراحی دو فک و جراحی تک فکی. جراحی دو فک زمانی ضروری می‌شود که جراح فک و صورت، نیاز به مداخله جراحی روی استخوان‌های فک پایین و فک بالا داشته باشد، درحالی‌که جراحی تک فک، زمانی استفاده می‌شود که جراح فک و صورت بخواهد فقط روی یکی از فک‌های شما تغییرات ایجاد کند. در جراحی دو فک، می‌توان فک بالا را به‌صورت سه‌بعدی حرکت داد.

دکتر آرش گلستانه: در هر دو جراحی، منتوپلاستی ممکن است برای ایجاد تعادل زیبایی موردنظر، ضروری باشد.

درمان ارتودنسی

جراحی ارتوگناتیک معمولاً همراه با بریس یا الاینرهای شفاف انجام می‌شود. در بسیاری از موارد، شما درمان را با بریس شروع می‌کنید و بعد از آن که دندان‌هایتان در تراز بهتری قرار گرفتند، تحت عمل جراحی فک قرار می‌گیرید. اما درمان برای همه متفاوت است. جراح دهان، فک و صورت یا متخصص ارتودنسی، می‌تواند به شما بگوید که در موقعیت منحصربه‌فرد خود، چه انتظاری داشته باشید.

آیا می‌توان پروگناتیسم را بدون جراحی برطرف کرد؟

در موارد بسیار خفیف، پروگناتیسم ممکن است تنها با ارتودنسی اصلاح شود، اما همیشه این‌طور نیست. بریس‌ها می‌توانند دندان‌ها را حرکت دهند، اما نمی‌توانند استخوان‌های صورت شما را جابه‌جا کنند؛ بنابراین، اگر ناهنجاری‌های اسکلتی متوسط یا شدید باشد، احتمالاً به‌عنوان بخشی از درمان خود به جراحی نیاز خواهید داشت.

آیا انجام جراحی فک بدون ارتودنسی امکان پذیر است؟

چه مدت طول می‌کشد تا پس از جراحی ارتوگناتیک، بهبودی حاصل شود؟

در مجموع، بهبودی پس از جراحی ارتوگناتیک، حدود 9 تا 12 ماه طول می‌کشد. متخصص جراحی دهان، فک و وصورت، دستورالعمل‌های دقیقی را به شما می‌دهد که در این مدت باید رعایت کنید؛ از جمله دستورالعمل‌های غذایی. اگرچه بهبودی کامل تا یک سال طول می‌کشد، شما می‌توانید در عرض دو تا سه هفته به سر کار، مدرسه و روال عادی زندگی بازگردید.

سن مناسب جراحی فک

بیمار در دوره بعد از عمل، چه مراقبت‌هایی باید داشته باشد؟

اطمینان حاصل کنید که درمان و موارد مشخص شده توسط متخصص را رعایت می‌کنید.

• در هفته‌های اول، مهم است که از فعالیت‌های بدنی و تلاش‌هایی که می‌تواند باعث ایجاد مشکل در روند بازسازی استخوان شود، اجتناب کنید. به همین ترتیب، اگر ورزش‌های تماسی را انجام می‌دهید، باید تا 3 ماه، از آنها دوری کنید.
• باید مراقب رژیم غذایی خود باشید. رژیم غذایی پروگناتیسم، در روزهای اول، کاملاً مایع خواهد بود و با شروع روند بهبودی، کم‌کم تغییر می‌کند.
• سیگارکشیدن در این مرحله منع مصرف دارد. این امر بر بهبودی مناسب تأثیر گذاشته و به‌طورکلی، بهبودی شما را به تأخیر می‌اندازد.

نکات طلایی مراقبت‌های بعد از جراحی فک

خطرات جراحی ارتوگناتیک چیست؟

مانند هر روش جراحی دیگری، جراحی ارتوگناتیک نیز خطراتی دارد. عوارض احتمالی جراحی ارتوگناتیک، عبارت‌اند از:

• عفونت بعد از عمل ارتوگناتیک.
• آسیب عصبی.
• درد فک.
• شکستگی فک.
• مشکلات گازگرفتن.
• بازگشت خفیف موقعیت فک.

آیا پروگناتیسم باعث ناهماهنگی دندان‌ها می‌شود؟

بله پروگناتیسم می‌تواند باعث شود که دندان‌های شما از تراز خارج شوند. به این حالت مال‌اکلوژن گفته می‌شود که می‌تواند جویدن، گازگرفتن و صحبت‌کردن را دشوارتر کند. همچنین می‌تواند منجر به مشکلات سلامت دهان و دندان شود، زیرا تمیزکردن دندان‌های کج و نامرتب، سخت‌تر است.

درمان ارتودنسی، مانند ترازهای شفاف یا بریس‌های فلزی سنتی، می‌تواند به رفع این مشکلات کمک کند. اما اگر فک شما به‌شدت نامرتب است، ممکن است این درمان با جراحی ارتوگناتیک ترکیب شود. با دندانپزشک خود در مورد گزینه‌ها صحبت کنید.

آیا می‌توانم از پروگناتیسم جلوگیری کنم؟

ازآنجایی‌که پروگناتیسم یک بیماری مادرزادی است (در بدو تولد وجود دارد)، هیچ کاری نمی‌توانید برای جلوگیری از وقوع آن انجام دهید. اگر قصد دارید بچه‌دار شوید و می‌خواهید بدانید که آیا احتمال انتقال یک بیماری ژنتیکی به آنها وجود دارد، می‌توانید قرار ملاقات با یک مشاور ژنتیک تعیین کنید.

آیا جراحی فک، ارزش ریسک کردن دارد؟

در صورت وجود پروگناتیسم، چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟

اگر فک پروگناتیک دارید، جراح دهان، فک و صورت، گزینه‌های درمانی شما را با جزئیات با شما در میان می‌گذارد. به‌احتمال زیاد، برای رفع مشکل به جراحی نیاز خواهید داشت.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر فک شما، از بدو تولد به طور طبیعی با فرم صورت شما مطابقت داشته باشد و برای سایر مشکلات در گازگرفتن یا گفتار شما تأثیری نداشته باشد، لازم نیست نگران هیچ یک از مشکلات پروگناتیسم باشید، چه فک پایین، چه فک بالا یا هر دو فک.

اگر فک بیرون‌زده دارید، با ما در مرکز جراحی دهان، فک و صورت دکتر گلستانه در اصفهان، صحبت کنید. ما می‌توانیم به تعیین اینکه آیا پروگناتیسم صرفاً یک مشکل زیبایی است یا اینکه در سلامت و عملکرد شما اختلال ایجاد می‌کند، کمک کنیم. اگر وضعیت شما باعث مشکلات جدی می‌شود، مانند مشکل در جویدن، صحبت‌کردن یا تنفس، فوراً با دندانپزشک عمومی، متخصص ارتودنسی یا جراح دهان، تماس بگیرید؛ آنها می‌توانند شما را به سمت یک گزینه درمانی مناسب که متناسب با نیاز شما باشد، راهنمایی کنند.

یادداشتی از مطب دکتر آرش گلستانه

پروگناتیسم می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد دندان و سلامت کلی شما داشته باشد. افراد مبتلا به فک‌های پروگناتیک نیز ممکن است در مورد ظاهر خود احساس خجالت یا خودآگاهی داشته باشند. جراحی ارتوگناتیک می‌تواند سایش و پارگی دندان را کاهش داده، عملکرد جویدن شما را بهبود بخشد و ویژگی‌های صورت شما را متناسب‌تر کند. اگر فکر می‌کنید ممکن است پروگناتیسم داشته باشید، با مطب ما در اصفهان تماس بگیرید. ما می‌توانید بهترین راه‌حل را برای رفع نیازهای شما بیابیم.